Η παράδοση θέλει την παραμονή των Φώτων να φτιάχνουμε νηστίσιμα φαγητά, προκειμένου να υποδεχτούμε ανήμερα των Φώτων τον αγιασμό που ισοδυναμεί με τη Θεία Κοινωνία.
Τα πολυσπόρια αποτελούνται από όλων των ειδών τα όσπρια καθώς και σιτάρι και σίκαλη. Η ονομασία του ποικίλλει σύμφωνα με την κάθε τοποθεσία της Ελλάδας. Στην Κρήτη τα λένε Φωτοκόλλυβα ή Ψαροκόλλυβα ή Παπούδια ή Μαγεριά. Τα φτιάχνουν την παραμονή των Φώτων ως νηστίσιμο φαγητό.
Σε άλλα μέρη λέγονται πολυσπόρια ή παλλικάρια ή μπουμπόλια ή μπουσμπουρέλια. Τα φτιάχνουν παραμονή ή και ανήμερα των Εισοδίων της Θεοτόκου, του Αγίου Ανδρέα αλλά και της Αγίας Βαρβάρας. Άφηναν ένα πιάτο στην εκκλησία να το διαβάσει ο παπάς και μετά το μοίραζαν στους πιστούς για να πάει καλά η επόμενη σοδειά. Τάιζαν ακόμα και τα ζωντανά του σπιτιού απ' αυτό το φαγητό όπως τα βόδια για να γευτούν τους κόπους τους.
Αυτό το πιάτο έχει ρίζες στα αρχαία χρόνια όταν με το έθιμο της πανσπερμίας (παν + σπέρμα) ήθελαν να ευχαριστήσουν τους θεούς για την καλή σοδειά και να τους εξευμενίσουν για την προστασία και της επόμενης χρονιάς των χωραφιών και των σπόρων τους.
Υλικά:
όσπρια ό,τι υπάρχει στο σπίτι ( φασόλια όλων των ειδών, κουκιά, φάβα, ρεβύθια, φακές, σιτάρι, σίκαλη, καλαμπόκι κλπ). Η ποσότητα εξαρτάται από τη χρήση. Αν το θέλετε για σαλάτα βάλτε από 1 κ.σ. από κάθε είδος. Αν το θέλετε για κυρίως γεύμα βάλτε περίπου 1/2 φλ από κάθε είδος για 4 άτομα.
Από το προηγούμενο βράδυ βάζουμε τα όσπρια που πρέπει να φουσκώσουν στο νερό. Καλύτερα θα ήταν να βάλετε σε χωριστά μπολ τα όσπρια που αργούν να βράσουν από εκείνα που βράζουν λίγο πιο γρήγορα.
Την επόμενη μέρα βάζουμε στην κατσαρόλα με νερό τους γίγαντες και τα φασόλια τα μέτρια να βράσουν αρχικά.
Αφήνουμε να περάσουν τα πρώτα 40' και βάζουμε μέσα τα κόκκινα φασόλια.
Μετά από 15' - 20' ρίχνουμε τη φάβα.
Τέλος ρίχνουμε τις φακές και αλάτι.
Τα τελευταία 10' προσθέτουμε το πλιγούρι. Κανονικά βάζουμε ολόκληρο σιτάρι στο φαγητό, αλλά εγώ αυτό είχα αυτό έβαλα.
Αν θέλετε να υπάρχει ζουμί στο πιάτο φροντίστε να βάλετε αρκετό νερό στην κατσαρόλα ώστε να μείνει μια ποσότητα στο τέλος του μαγειρέματος.
Αν όμως θέλετε να μην έχει πολύ νερό το φαγητό για να γίνει σαν σαλάτα αφήστε το προς το τέλος να το πιει και να μείνει μόνο λίγο μέσα.
Το σερβίρισμα μπορεί να γίνει σύμφωνα με την προτίμησή σας.
Σκέτο....
ή με άνηθο και κρεμμύδι ξερό ή φρέσκο....
ή με την προσθήκη λαδολέμονου για όσους δεν τηρούν αυστηρή νηστεία.
Εκλεκτό μεζεδάκι στο ελληνικό τραπέζι για κρασί ή μπύρα αλλά και για να συνοδεύσουμε το φαγητό μας σαν ορεκτικό.
Υλικά:
2 μεγάλα κολοκυθάκια
1/2 φλ. αλεύρι
νερό όσο πάρει
αλάτι, πιπέρι
λάδι για τηγάνισμα
Εκτέλεση:
Βάζουμε το αλεύρι και το νερό σε μπολ, τα ανακατεύουμε για να γίνουν χυλός, αν χρειαστεί προσθέτουμε περισσότερο αλεύρι ή νερό ανάλογα με τα κολοκυθάκια που θα τηγανίσουμε. Ρίχνουμε στο χυλό αλάτι και πιπέρι.
Αν θέλετε μπορείτε να αλατίσετε λίγο και τα κολοκυθάκια πριν τα βάλετε στο χυλό, αρκεί να προσέχετε την ποσότητα που θα βάλετε. Περνάμε τα κολοκυθάκια πρώτα από το χυλό....
και μετά από το αλεύρι με τη βοήθεια των πιρουνιών.
Τα τηγανίζουμε σε αρκετό λάδι σε μέτρια φωτιά....
μέχρι να χρυσίσουν στην επιφάνεια της κάθε πλευράς.
Όταν τα βγάλουμε από το τηγάνι τα βάζουμε σε χαρτί κουζίνας για αρκετή ώρα να στραγγίσουν.
Πρόκειται για ένα αραβικό γλυκό με άρωμα ανατολής. Οι Άραβες στα γλυκά τους αγαπούν και χρησιμοποιούν πολύ το ροδόνερο αλλά και τη μαστίχα με τα οποία τα αρωματίζουν, καθώς και τους ξηρούς καρπούς όπως το φυστίκι Αιγίνης που το συναντάμε κατά κόρον σε γλυκά και φαγητά ανατολίτικα. Είναι πολύ εύκολο γλυκό και με υπέροχη γεύση.
Υλικά:
Για 8 - 12 άτομα
(έτσι λέει η αυθεντική αραβική συνταγή, αλλά εμένα στο σερβίρισμα μου βγήκαν 8 μερίδες γλυκού στις 4 φέτες ψωμιού κόβοντάς τες μακρόστενες δηλαδή κάθε φέτα ψωμιού στη μέση)
8 φέτες ψωμί του τοστ
Για το σιρόπι:
1 1/2 φλ ζάχαρη
1 φλ. νερό
1 κ.σ. χυμό λεμονιού
1 κ.σ. ροδόνερο
Για την κρέμα:
4 φλ. γάλα
4 κ.σ. ζάχαρη
8 κ.σ. κορνφλάουρ
3 κόκκους μαστίχας
1 κ.σ. ροδόνερο
Για την επιφάνεια
1/2 φλ. χοντροτριμμένο φυστίκι Αιγίνης
Εκτέλεση:
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε τη ζάχαρη και το νερό να βράσουν.
Ρίχνουμε και το λεμόνι και το αφήνουμε να βράσει για 8'.
Σβήνουμε το μάτι και ρίχνουμε το ροδόνερο. Μετά το αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει.
Στρώνουμε τις φέτες ψωμιού τη μία δίπλα στην άλλη σε μια μεγάλη πιατέλα.
Σιροπιάζουμε τις φέτες του ψωμιού πολύ καλά.
Στο μούλτι βάζουμε λίγη από τη ζάχαρη που θα χρησιμοποιήσουμε στην κρέμα και κόβουμε τη μαστίχα να γίνει σκόνη.
Σε ένα κατσαρολάκι βάζουμε τα 3 από τα 4 φλ. γάλα και τη ζάχαρη να βράσουν.
Στο μεταξύ στο τελευταίο φλιτζάνι γάλακτος διαλύουμε πολύ καλά το κορνφλάουρ.
Μόλις το γάλα της κατσαρόλας βγάλει τους πρώτους ατμούς ρίχνουμε το διαλυμένο κορνφλάουρ και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να πήξει.
Προσθέτουμε την τριμμένη μαστίχα...
και το ροδόνερο, ανακατεύουμε καλά και κατεβάζουμε από το μάτι.
Αφήνουμε την κρέμα για μερικά λεπτά να κρυώσει και μετά τη στρώνουμε ομοιόμορφα πάνω στα ψωμιά κοιτώντας να πάει καλά και στις άκρες και στις γωνίες.
Χοντροκόβουμε τα φυστίκια Αιγίνης και τα σκορπάμε στην επιφάνεια του γλυκού.
Μικρές λεπτομέρειες:
Θα πρότεινα, αν είναι εφικτό, να το φτιάξετε από την προηγούμενη μέρα για να το σερβίρετε την επόμενη. Ο λόγος είναι για να τραβήξουν τα ψωμάκια το σιρόπι καλύτερα και να ενσωματωθούν οι γεύσεις.
Εδώ σας έχω ένα ρύζι γιορτινό που είναι ωραίο να συνοδεύσετε τα ψητά των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Εγώ συνόδευσα το χοιρινό με δαμάσκηνα και κυδώνια που φάγαμε την ημέρα της Πρωτοχρονιάς και το γεύμα μας πραγματικά ήταν βασιλικό. Δοκιμάστε το στα επίσημα τραπέζια με καλεσμένους και θα με θυμηθείτε.
Υλικά:
1 1/2 - 2 ποτήρια ρύζι κίτρινο
1/3 φλ. σταφίδες Κορινθιακές
1/2 φλ. κάσιους
50 γρ. κουκουνάρι
1/2 φλ. αμύγδαλα άψητα και ανάλατα
λάδι
2 κ.σ. βούτυρο αγελαδινό
1/2 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο
αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση:
Βάζουμε στην κατσαρόλα το λάδι με το βούτυρο να ζεσταθούν καλά.
Ρίχνουμε το ρύζι το κρεμμύδι τα κάσιους, το κουκουνάρι και τα αμύγδαλα να τσιγαριστούν όλα μαζί. Τα ανακατεύουμε με μια ξύλινη σπάτουλα να μην αρπάξουν πολύ χρώμα σε ένα σημείο.
Μετά βάζουμε νερό να σκεπαστεί πολύ το ρύζι και το αφήνουμε να βράσει.
Τα τελευταία 10' ρίχνουμε αλάτι και πιπέρι....
βάζουμε και τις σταφίδες και αφήνουμε το ρύζι να πιει όλο το νερό της κατσαρόλας, μέχρι να γίνει σπυρωτό.
Όταν θα είναι έτοιμο το σερβίρουμε βάζοντάς το σε κάποια φόρμα πριν το βάλουμε στην πιατέλα.
Η πρώτη μέρα του 2015 γευστικά ήταν υπέροχη για την οικογένειά μου. Απολαύσαμε ένα τέλειο φαγητό φτιαγμένο από τη μεγάλη μου κόρη. Οι υπέροχες μυρωδιές του κατέκλυσαν την κουζίνα και σιγά σιγά ολόκληρο το σπίτι. Δε βλέπαμε την ώρα να κάτσουμε στο τραπέζι. Είναι τέλειο να το φτιάξετε και για ένα επίσημο τραπέζι με τους καλεσμένους σας.
Υλικά:
1 κ. χοιρινό από μπούτι
1 ποτήρι άσπρο κρασί για τη μαρινάδα + 1 φλ για τα αποξηραμένα φρούτα
το χυμό από 2 πορτοκάλια
2 κυδώνια
1 φλ. δαμάσκηνα αποξηραμένα
1 φλ βερίκοκα αποξηραμένα
2/3 φλ καρύδια
λάδι
2 κ.σ. βούτυρο αγελαδινό
αλάτι, πιπέρι
κανέλα
ζωμό βοδινού
Εκτέλεση:
Κόβουμε σε μικρά κομμάτια το κρέας και το βάζουμε σε ένα μπολ μαζί με 1 ποτήρι κρασί για όλη τη νύχτα.
Βάζουμε σε ένα βαθύ μπολ τα δαμάσκηνα και βερίκοκα μαζί με το χυμό πορτοκαλιού...
και το κρασί για όση ώρα ετοιμάζουμε το φαγητό.
Στην κατσαρόλα βάζουμε λάδι και το βούτυρο να ζεσταθούν.
Ρίχνουμε μέσα τα κυδώνια που τα έχουμε κόψει σε χοντρές φέτες να τσιγαριστούν και να πάρουν λίγο χρώμα. Μόλις γίνει αυτό τα βγάζουμε σε ένα πιάτο.
Βάζουμε το κρέας στο λάδι που τσιγαρίσαμε τα κυδώνια να αλλάξει κι αυτό χρώμα.
Βάζουμε νερό στην κατσαρόλα και αφήνουμε να βράσει το φαγητό σκεπασμένο.
Μετά από 30' μαγειρέματος ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι, τον κύβο και την κανέλα.
Τέλος, προσθέτουμε τα δαμάσκηνα, τα βερύκοκα μαζί με το υγρό που τα μουλιάσαμε.....
ρίχνουμε και τα κυδώνια και συνεχίζουμε το μαγείρεμα για όσο χρόνο χρειάζεται το κρέας να μαλακώσει καλά. Πού και πού όταν χρειάζεται ανακάτεμα καλύτερα να κουνήσουμε την κατσαρόλα για να μη λιώσουν τα φρούτα.
